شناسایی فون ماهیان شمال و شرق استان خراسان رضوی با استفاده از روش های ریخت شناسی و dna بارکدینگ

چکیده مدیریت حفاظتی و نظارت بر گونه های زنده به شناسایی صحیح نمونه ها وابسته است. اما بر سر راه شناسایی نمونه ها به روش ریخت شناسی سنتی مشکلات متعددی وجود دارد. حال اگر نمونه مورد بررسی مخدوش و یا در مرحله لاروی نیز باشد این مشکلات افزون تر می گردد. بنابراین چندی پیش روشی تکمیلی به نام dna بارکدینگ معرفی گردید که در این روش از اطلاعات توالی های ژنتیکی برای شناسایی نمونه ها، مستقل از ریخت شناسی آن ها استفاده می گردد. در روش بارکدینگ از توالی ژن ها (به ویژه ژن های میتوکندریایی) برای شناسایی نمونه های ناشناس و مقایسه داده های حاصل از آن با داده های حاصل از نمونه های شناسایی شده در منابع آنلاین معتبر، حاوی توالی های dna استفاده می گردد. ژن میتوکندریایی سیتوکروم اکسیداز 1 (cytochrome oxidase subunit 1) راه حلی کلی برای رفع مشکلات آرایه شناسی و شناسایی گونه ها فراهم آورده است. در این پژوهش تلاش می شود با استفاده از صفات ریخت شناسی و ژن میتوکندریایی coi، فون ماهی های شمال و شرق استان پهناور خراسان رضوی را شناسایی کرده و مورد بررسی قرار دهیم. بدین منظور طی 12 مرحله نمونه برداری از مناطق مختلف، در حدود 407 نمونه جمع آوری و در موزه جانورشناسی دانشگاه فردوسی مشهد ذخیره گردید. ابتدا نمونه ها از نظر ریخت شناسی مورد مطالعه قرار گرفت و ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی ماهیان با استفاده از کولیس دیجیتال با دقت 01/0 میلی متر و استرئومیکروسکوپ دوچشمی و همچنین کلیدهای معتبر مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 2 خانواده، 8 جنس و 9 گونه از مناطق مورد مطالعه شناسایی گردید. در مرحله بعد به منظور تکمیل مطالعات ریخت شناسی، 40 نمونه بافت از میان خانواده های شناسایی شده انتخاب گردید و از جنبه مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. داده های توالی های coi حاصل از نمونه های مورد بررسی توسط تحلیل های میانبرترین درخت، محتمل ترین درخت و درخت بیزین مورد تحلیل قرار گرفتند. کلیدواژه ها: فون ماهی ها، استان خراسان رضوی، ژن coi، ریخت شناسی